Energia elektryczna to nieodłączny element życia codziennego, a równocześnie często znaczny wydatek w budżetach dużych gospodarstw domowych. Dlatego pytanie o preferencyjne stawki za prąd staje się istotne, zwłaszcza dla rodzin, które posiadają Kartę Dużej Rodziny. W pierwszym półroczu 2024 roku mogą one liczyć na dalsze zamrożenie stawki za kilowatogodzinę zużytego prądu.
Energia elektryczna jest towarem, który ma swoją cenę, koszty produkcji i dostawy. Cena energii zależy od wielu czynników, a jej zasoby są ograniczone. Jednakże, istnieją działania osłonowe, które mają na celu stabilizację cen energii i ochronę odbiorców indywidualnych, w tym rodzin z Kartą Dużej Rodziny.
Obecne (zamrożone) ceny energii dla gospodarstw domowych wynoszą 0,41 zł/kWh, czyli znacznie mniej od wysokości aktualnych taryf na sprzedaż energii dla gospodarstw domowych (ok. 0,74 zł/kWh) i mniej, niż za sprzedaną energię płacą spółki obrotu energią elektryczną (ok. 0,64 zł/kWh – średnia cena energii kontraktowanej w 2023 roku na dostawę w 2024 roku). Różnice te wynikają z działań osłonowych, które chronią odbiorców przed gwałtownymi wzrostami cen energii.
Warto zauważyć, że przepisy osłonowe w tym roku będą obowiązywać przez okres 6 miesięcy – od stycznia do czerwca 2024 roku. To oznacza, że przez ten okres rodziny z Kartą Dużej Rodziny nadal będą korzystać z preferencyjnych stawek za prąd.
Działania osłonowe wprowadziły dla gospodarstw domowych limity rocznego zużycia energii po preferencyjnej cenie. Przedłużając działania osłonowe na sześć miesięcy rząd zdecydował o automatycznym obniżeniu obowiązujący wcześniej przez cały rok limitów o połowę. Oznacza to, że standardowe gospodarstwo będzie korzystało z 1500 kWh, a gospodarstwo domowe z Kartą Dużej Rodziny z 1800 kWh taniej energii przez pół roku. W drugiej połowie roku, po zakończeniu działań osłonowych musimy się jednak przygotować na wyższe rachunki za prąd – mówi Maciej Maciejowski z Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej.
Rodziny z KDR nie muszą podejmować dodatkowych działań, aby w pierwszej połowie roku skorzystać z preferencyjnych cen za prąd. Wystarczy wcześniej złożone oświadczenia, które potwierdzają status posiadacza Karty Dużej Rodziny.
Przedłużenie działań osłonowych oznacza, że w pierwszej połowie 2024 roku gospodarstwa domowe płacą stawkę za prąd zatwierdzoną przez prezesa URE w grudniu 2021 roku, czyli jeszcze przed rozpoczęciem pełnoskalowej agresji na Ukrainę. Bez działań osłonowych w tym i ubiegłym roku podwyżki cen energii byłyby nieuniknione, a wiele dużych rodzin mogłoby stanąć przed wzrostem rachunków o nawet kilkadziesiąt procent.
Koszty funkcjonowania działań osłonowych ponoszą spółki wytwarzające energię elektryczną oraz budżet państwa. Według ministerialnych szacunków w latach 2022 i 2023 koszty ograniczania i zamrażania cen energii elektrycznej, gazu i ciepła wyniosły prawie 100 miliardów złotych. Należy stopniowo odchodzić od mrożenia cen tak, aby kontrolować wzrost cen energii, ograniczyć koszty dla spółek energetycznych oraz budżetu państwa. Zaoszczędzone środki powinny z kolei zostać przeznaczone na inwestycje w zielone źródła energii, takie jak elektrownie jądrowe i OZE – czyli elektrownie wiatrowe na morzu i lądzie oraz farmy fotowoltaiczne. Ich przewaga nad źródłami konwencjonalnymi (węglowymi i gazowymi) to brak kosztów emisji dwutlenku węgla i kosztów surowców. A to właśnie one są przyczyną obecnych wysokich cen energii elektrycznej. Racjonalne zarządzanie zużyciem energii dobrze wpływa na kondycję domowego budżetu.
Świadome gospodarowanie energią nie jest trudne, zwłaszcza, że pomaga w tym kampania Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej pod hasłem „Liczy się energia”. Zachęca ona do oszczędnego korzystania z prądu, a na stronie internetowej www.LiczySieEnergia.pl można znaleźć wiele porad, jak ograniczyć zużycie, jak korzystać z urządzeń elektrycznych oraz jakie urządzenia wybrać, aby móc liczyć na jak najniższe rachunki.