Limity cen, bony, dopłaty do rachunków, wykupywanie długów – rządy unijnych państw podejmują działania, które mają minimalizować skutki wzrostu kosztów korzystania z energii elektrycznej przez gospodarstwa domowe. Pojawiają się także liczne pomysły na ograniczenie jej zużycia w przestrzeni publicznej, m.in. zamykanie basenów, wyłączanie świetlnych reklam, czy „przykręcanie” temperatury w sklepach.
Europejska Konfederacja Związków Zawodowych przekazała niedawno, że w kilkunastu krajach wspólnoty średni roczny rachunek za energię jest obecnie wyższy, niż miesięczna płaca dla osób z najniższymi zarobkami. Szczególnie kiepską sytuację stwierdzono w Holandii (48 dni pracy, aby zapłacić roczny rachunek), Belgii (37), Niemczech (33), na liście znalazła się także m.in. Francja, Portugalia, Hiszpania, Grecja czy Czechy. Nie było na niej Polski.
Rosnące koszty są jednym z głównych powodów wprowadzania przez rządy poszczególnych państw Unii Europejskiej pilnych rozwiązań mających ograniczać skutki kryzysu energetycznego wywołanego agresją Rosji na Ukrainę i wojną gospodarczą wypowiedzianą Zachodowi przez Putina. Nie ma znaczenia położenie geograficzne – z podobnymi problemami borykają się mieszkańcy „starej” Unii, jak i krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Pomysły są rozmaite, ale mają wspólny mianownik – ograniczanie zużycia energii elektrycznej oraz rekompensata ceny.
Francja szuka oszczędności
We Francji wprowadzone zostaną rozwiązania, które mają ograniczyć w styczniu przyszłego roku podwyżki cen gazu maksymalnie do 15%, a w lutym energii elektrycznej na tym samym poziomie. Kilkanaście milionów najbiedniejszych gospodarstw domowych otrzyma bony na energię o wartości 100 lub 200 euro.
W całym kraju zamknięto dziesiątki basenów, na dworcach i lotniskach mają być wyłączane reklamy, a mer Paryża zrezygnowała z nocnego podświetlanie zabytków, np. wieży Eiffla. W większości miejskich budynków obniżona zostanie temperatura. Z kolei władze biznesowej dzielnicy La Defense, w której mieszczą się siedziby wielu francuskich firm, chcą ograniczyć zużycie energii aż o 15 proc.
Hiszpania zmniejsza temperaturę i gasi światła
Hiszpański rząd zgodził się na obniżenie VAT na gaz ziemny z 21% do 5% – nowa stawka ma obowiązywać przez trzy ostatnie miesiące tego roku. W budynkach publicznych maksymalna temperatura to 19 stopni, w nocy witryny sklepowe nie mogą być podświetlane, a każdy klimatyzowany lub ogrzewany lokal musi mieć mechanizm automatycznego zamykania drzwi.
Belgia pomoże najbiedniejszym gospodarstwom domowym
W Belgii już wzrosła liczba windykacji z powodu niezapłaconych rachunków za energię. Dlatego gospodarstwa domowe o niskich i średnich dochodach otrzymają w listopadzie oraz grudniu dopłaty: 135 euro za gaz i 61 euro za prąd miesięcznie. Dodatkowo podniesiona zostanie jednorazowa dopłata dla ogrzewających olejem opałowym lub LPG. Natomiast Comeos, czyli organizacja reprezentująca właścicieli setki sklepów, zapowiedziała akcję oszczędzania energii, np. poprzez obniżanie temperatury, czy wyłączanie zbędnych oświetleń.
Holandia ustala maksymalną stawkę cen energii
Z kolei w Holandii pojawił się pomysł, aby rząd przejmował długi obywateli, powołany ma być specjalny fundusz. Na pewno od listopada zacznie obowiązywać maksymalna wysokość ceny energii. W zależności od rocznego zużycia (1200 m sześc. gazu i 2400 kWh energii elektrycznej) stawka będzie albo ze stycznia, albo obecna rynkowa. Sytuacja stała się na tyle niepokojąca, że w holenderskich sklepach ogromną popularnością cieszą się… turystyczne lampy naftowe.
Grecja wprowadza program oszczędnościowy
W Grecji już kilka miesięcy temu wprowadzono program oszczędnościowy, którego celem było szybkie zmniejszenie zużycia energii o 10 procent, ale nawet w instytucjach państwowych niewielki odsetek wprowadził obostrzenia. Dlatego rząd zapowiedział, że obetnie dofinansowanie i zatrudnienie w tych placówkach, gdzie nadal będzie lekceważące podejście do problemu.
Łotwa proponuje naukę zdalną
Na Łotwie rozważany jest scenariusz, aby w tym roku akademickim (szczególnie w okresie zimowym) nauka odbywała się zdalnie lub co najmniej hybrydowo.
Czesi ustalają granicę cen energii
Czeski rząd zapowiedział obniżenie do końca 2023 r. akcyzy na olej napędowy, a także ustalenie górnej granicy cen energii. Zwiększona ma być również ochrona konsumentów, aby nie byli oni narażeni na giełdowe wahania.
Rządy apelują o obniżenie temperatury
Na Węgrzech, czy we Włoszech także zdecydowano się na obniżenie temperatury w budynkach użyteczności publicznej (oprócz szkół, szpitali i domów opieki). Podobnie jak w Danii, gdzie rządzący dodatkowo wystosowali apele o rezygnację z iluminacji, uszczelnianie okien, a nawet… skrócenie kąpieli.
Szwedzi stawiają na termoizolację i innowację
Szwedzi będą mogli skorzystać z rządowego programu rekompensaty dla gospodarstw domowych i firm. Główny cel to zmniejszenie zużycia energii m.in. dzięki izolacji poddaszy, wymianie okien i drzwi, czy innowacji systemów grzewczych.
Niemcy boją się podwyżek
Oczywiście, problemy nie omijają Niemiec. Z niedawno przeprowadzonej ankiety wynika, że w powodu drastycznych podwyżek cen, dyrektorzy aż 40 procent szpitali obawia się bankructwa placówek. Chcąc przeciwdziałać skutkom kryzysu podjęto działania bardzo podobne, jak w innych państwach Unii. Obniżanie temperatury w publicznych gmachach; korytarze, hale i woda do mycia rąk w toaletach mają pozostać nieogrzewane; wyłączenie w nocy iluminacji pomników i podświetleń witryn; wszystkie sklepy zostały zobowiązane do zamykania drzwi.